OPTY nr 014 - lipiec 2003 - WITAMINY - WITAMINA B<sub>2</sub> Print
Written by Krystyna Pasiowiec-Żurek   
Tuesday, 01 July 2003 00:00
Witamina B2 - kompleks
Kompleks witamin B2 obejmuje cztery różne rozpuszczalne w wodzie witaminy:
  • ryboflawinę (wit. B2),
  • niacynę (wit. B3) (czyli kwas nikotynowy i amid kwasu nikotynowego),
  • kwas pantotenowy (wit.B5),
  • kwas foliowy.
Najczęściej jako witaminę B2 wymienia się jedynie ryboflawinę.

Ryboflawina

    Ryboflawina wchodzi w skład około 60 enzymów potrzebnych do przemiany ligniny w ludzkim organizmie. Odgrywa ona także rolę w przemianie węglowodanów, białka, tłuszczy czyli w uzyskaniu energii. Ryboflawina podobnie jak witamina A wpływa dodatnio na wzrok oraz odgrywa znaczną rolę w procesie gojenia się ran.
Ryboflawinę wytwarzają bakterie w jelitach. Im więcej spożywa się bogatego w błonnik pożywienia, tym więcej tworzy się ryboflawiny, której jednak organizm ludzki nie potrafi w pełni wykorzystać. W małych ilościach gromadzi się w wątrobie, sercu i nerkach nadmiar jest wydalany.
Bogatymi w ryboflawinę źródłami są :
wątroba wieprzowa itp. 3,17 mg
/
100g produktu,
drożdże piwne 4,00 mg /
100g produktu,
ser Camembert (30% tłuszczu) 0,6 mg /
100g produktu,
łosoś
0,35 mg /
100g produktu,
ser Ementaler (45% tłuszczu) 0,33 mg /
100g produktu,
mięso wieprzowe (schab) 0,31 mg /
100g produktu,
zarodki pszenne 0,72 mg /
100g produktu,
mleko krowie (3,5% tłuszczu) 0,18 mg /
100g produktu,
mleko owcze 0,36 mg /
100g produktu,
jogurt naturalny (2% tłuszczu) 0,22 mg /
100g produktu,
ser twarogowy 0,40 mg /
100g produktu.
    Niedobór ryboflawiny spowodować może pękanie skóry i tak zwane zajady w kącikach ust. Dalszymi skutkami braku tej witaminy są: osłabienie wzroku, światłowstręt i zakłócenia w systemie nerwowym. Rzadko jednak stwierdza się u ludzi przypadek braku ryboflawiny, a w większości przypadków ma miejsce niedobór wielu witamin z grupy B-kompleks. Niedobór ryboflawiny najczęściej jest w wyniku wadliwej resorpcji w układzie trawiennym niż zbyt niskiego jej spożywania w pokarmach. Słaba resorpcja z układu trawiennego ryboflawiny wynika z wadliwej pracy wątroby.


Niacyna
(wit.B3)

    Kolejną witaminą wchodzącą w skład kompleksu B2 jest niacyna. Zapotrzebowanie na niacynę rośnie wraz z zapotrzebowaniem na kalorie. Wraz z wysiłkiem fizycznym rośnie jej zapotrzebowanie. Niacyna może być wytwarzana w organizmie człowieka z aminokwasu tryptofanu. Niacyna zaopatruje organizm z mięsa, podrobów, ryb, ziemniaków, produktów zbożowych, owoców, roślin strączkowych i drożdży.
Zawartość niacyny (B3) w wybranych produktach spożywczych:
wątroba wieprzowa 15,7 mg
/
100g produktu,
orzeszki ziemne świeże 15,3 mg /
100g produktu,
drożdże piekarnicze 14,2 mg /
100g produktu,
sardynki 9,7 mg /
100g produktu,
makrela 7,7 mg /
100g produktu,
mięso wieprzowe 6,5 mg /
100g produktu,
ryż niepolerowany 5,2 mg /
100g produktu,
pszenica 5,1 mg /
100g produktu,
groch żółty łuskany 3,0 mg /
100g produktu,
ziemniaki surowe 0,5 mg /
100g produktu,
szparagi surowe 1,0 mg /
100g produktu,
jabłka 0,2 mg /
100g produktu.
    Niacyna stanowi ważny składnik enzymów sterujących przemianą węglowodanów, tłuszczów i białka. Niezbędna jest do normalnego działania systemu nerwowego i skóry. Klinicznym objawem głębokiego niedoboru wit. B3 powszechna była niegdyś pelagra, choroba charakteryzująca się wypryskami, biegunką i stanem majaczenia. Współcześnie niepełnobjawowe niedobory, objawiają się niestrawnością, osłabieniem, nieprzyjemnym zapachem z ust, bólami stawów, a także utratą poczucia humoru i bólami głowy.  U osób bardzo podatnych wywołuje depresję, otępienie a nawet schizofrenię.
Nadmiar niacyny (B3) może ujawnić się jedynie wskutek zażywania leków np. dla obniżenia cholesterolu we krwi. Jednakże potrzebne w danym procesie leczenia wysokie dawki niacyny spowodować mogą nie zamierzone skutki uboczne. Pojawia się swędzenie skóry, bóle głowy i żołądka, nudności i biegunki. Należy się też liczyć ze zwiększoną zawartością kwasu moczowego we krwi. Po odstawieniu leków wymienione zmiany powinny ustąpić.


Witamina B5
(kwas pantotenowy)

    Kwas pantotenowy występuje w wystarczających ilościach w naszym pożywieniu, ale złudne byłoby przypuszczenie, że jest go zawsze wystarczająco. Niedobór powoduje obniżenie poziomu cukru we krwi, co objawia się uczuciem wyczerpania, a także zmniejszenia wydzielania adrenaliny, która potrzebna nam jest do pokonywania trudności w sytuacjach stresowych, powoduje również zaburzenia trawienia, zaparcia i wrzody, siwienie włosów i zmiany skórne. Witamina B5 stymuluje czynność nadnerczy, zapobiega łatwemu męczeniu się, zwiększa produkcję przeciwciał i pomaga w zwalczaniu infekcji.
Zawartość witaminy B5 w wybranych produktach spożywczych:
wątroba 7 – 10 mg
/
100g produktu,
drożdże 5,3 mg /
100g produktu,
żółtko 4,2 mg /
100g produktu,
grzyby 2 – 2,7 mg /
100g produktu,
zarodki pszenne 2,2 mg /
100g produktu,
orzeszki ziemne
2,1 mg /
100g produktu.


Kwas foliowy

    Pod tym pojęciem kryje się pewna grupa substancji zbliżonych do siebie pod względem chemicznym. U osób zdrowych kwas foliowy wytwarza się w jelitach, ale te ilości nie pokrywają dziennych potrzeb człowieka. Szczególnie potrzebują go kobiety w ciąży oraz karmiące, bo bierze on udział w procesie tworzenia się krwi wraz z witaminą B12 .
Należy jednak wiedzieć, że duże ilości witaminy C powodują utratę kwasu foliowego, dlatego gdy przyjmujemy dużo witaminy C należy uzupełnić kwas foliowy.
W wyniku niedoborów kwasu foliowego powstaje niedokrwistość megaloblastyczna, depresja, psychoza i napady padaczkowe, utrata apetytu, pieczenie języka i zaburzenia przewodu pokarmowego.
Najlepsze źródła naturalne to zielone warzywa liściaste, wątroba, żółtka jaj, marchew, melony, dynia, awokado, fasola.
Zawartość kwasu foliowego w wybranych produktach spożywczych:
wątroba 0,108 mg
/
100g produktu,
zarodki pszenne 0,271 mg
/
100g produktu,
brokuły 0,103 mg
/
100g produktu,
sałata endywia 0,116 mg
/
100g produktu,
szpinak 0,134 mg
/
100g produktu,
drożdże piekarnicze 0,930 mg
/
100g produktu,
orzechy włoskie 0,055 mg
/
100g produktu.
Ważne dla kobiet w ciąży: zapotrzebowanie u kobiet ciężarnych  w kwas foliowy jest bardzo wysokie. Z badań brytyjskich wynika, że spotykany u noworodków rozszczep podniebienia czy kręgosłupa ma swoje źródło w niedoborze . Kwas foliowy należy przyjmować wraz z witaminą B12 ponieważ przy jej współudziale jest w organizmie aktywny.
Last Updated on Monday, 19 July 2004 22:29